เวย์โปรตีน (Whey Protein) คือ โปรตีนที่สกัดได้มาจากนมวัว โดยการนำน้ำนมวัวที่คัดแยกมาจากกระบวนการทำเนยแข็ง มาสกัดเอาส่วนที่เป็นคาร์โบไฮเดรตและไขมันออก
ให้เหลือเพียงส่วนที่เป็นโปรตีนบริสุทธิ์เข้มข้น จากนั้นนำมาผ่านกระบวนการ การทำให้แห้ง
เพื่อให้โปรตีนเข้มข้นเหล่านั้นอยู่ในรูปผง
พร้อมชงดื่ม
เวย์โปรตีน (Whey Protein) เป็นโปรตีนที่มีคุณภาพสูง ร่างกายสามารถย่อยและดูดซึมไปใช้ได้ง่าย มีส่วนประกอบหลัก คือ โปรตีน 3 ชนิด ได้แก่ Beta-lactoglobulin 65%, Alpha-lactalbumin 25% และ Serum albumin 8% ซึ่งมีกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย (Essential amino acid) ครบทั้ง 9 ชนิด และยังมีกรดอะมิโนชนิด Branched-Chain Amino Acid (BCAA) ได้แก่ Leucine, Isoleucine และ Valine เป็นองค์ประกอบ ซึ่งเป็นโปรตีนที่มีส่วนสำคัญในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ สร้างเนื้อเยื่อเพิ่มเติม และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
เวย์โปรตีน โดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่
คือเวย์โปรตีนที่ถูกนำไปผ่านกระบวนการแยกน้ำตาลแลคโตสและไขมันออก โดยจะได้เวย์โปรตีนที่มีความเข้มข้นของโปรตีน 29-89% มีลักษณะเป็นผงสีครีมอ่อน มีกลิ่นรสตามธรรมชาติแบบนม
คือเวย์โปรตีนที่ได้มาจากการนำ WPC มาผ่านกระบวนการเพิ่มเติม เพื่อแยกเอาน้ำตาลแลคโตสและไขมันที่ยังคงมีหลงเหลืออยู่ออกไปอีก จนได้เวย์โปรตีนที่มีความเข้มข้นของโปรตีนสูง มากกว่า 90% ขึ้นไป มีลักษณะเป็นผงสีครีมอ่อน มีกลิ่นรสตามธรรมชาติแบบนม เช่นเดียวกับ WPC แต่มีราคาแพงกว่า
คือ WPC หรือ WPI ที่ถูกนำไปผ่านกระบวนการย่อย (Hydrolysate) เพื่อทำให้โมเลกุลของโปรตีนที่มีขนาดใหญ่ มีขนาดเล็กลง ที่เรียกว่า Peptides ซึ่งร่างกายจะดูดซึมไปใช้ได้ดีกว่าโปรตีนในโมเลกุลใหญ่ๆ และ HWP ยังมีโอกาสทำให้เกิดการแพ้โปรตีนได้น้อยกว่าเวย์โปรตีนชนิดอื่นๆอีกด้วย จึงมักถูกนำไปใช้ในสูตรนมสำหรับทารก หรือใช้ในทางการแพทย์ แต่มีข้อเสียคือรสชาติที่ขมมาก และมีราคาแพงกว่าเวย์โปรตีนชนิดอื่นๆ
การเลือกรับประทานเวย์โปรตีนขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ที่ต้องการ เช่น
WPC เหมาะสำหรับนักกีฬาทั่วไป ผู้ที่เล่นเวท หรือผู้ที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้ออย่างรวดเร็ว และเนื่องจากผลิตภัณฑ์ WPC ในท้องตลาดมีหลากหลายยี่ห้อและหลายสูตร ผู้ที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้ออย่างรวดเร็ว
ควรเลือกสูตรที่มีปริมาณโปรตีนสูง (ปริมาณไขมันและคาร์โบไฮเดรตจะต่ำ) ส่วนผู้ที่ต้องการรับประทานเพื่อเพิ่มน้ำหนัก ควรเลือกสูตรที่มีปริมาณโปรตีนไม่สูงมาก เพราะจะได้สารอาหารจากไขมันและคาร์โบไฮเดรต เพื่อช่วยเพิ่มน้ำหนักร่วมด้วย
ส่วน
WPI เหมาะสำหรับนักกีฬาเพาะกายมืออาชีพ หรือผู้ที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้อมากเป็นพิเศษ และต้องการเพิ่มความคมชัดของกล้ามเนื้อในเวลาเดียวกัน
สำหรับคนทั่วไป ปริมาณโปรตีนที่ร่างกายควรได้รับในแต่ละวัน คือ 1 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
ตัวอย่างเช่น ถ้าน้ำหนักตัว 60 กิโลกรัม ควรได้รับโปรตีน 60 กรัมต่อวัน
แต่สำหรับนักกีฬา ผู้ที่เล่นเวท หรือผู้ที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้ออย่างรวดเร็ว
ปริมาณที่แนะนำ คือ 1.5-2 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพื่อให้ร่างกายนำโปรตีนไปใช้เสริมสร้างกล้ามเนื้อได้มากขึ้น
ตัวอย่างเช่น ถ้าน้ำหนักตัว 60 กิโลกรัม ควรได้รับโปรตีน 90-120 กรัมต่อวัน และแนะนำให้รับประทานก่อนออกกำลังกาย 30 นาที หรือหลังออกกำลังกายภายใน 2 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมโปรตีนไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด
- ผู้ที่มีประวัติการแพ้นมวัว อาจมีการแพ้เวย์โปรตีนร่วมด้วย แต่ไม่ได้พบบ่อยนัก
- มีอาการปวดท้อง
- เป็นตะคริว
- เบื่ออาหาร
- อ่อนเพลีย
- และหากรับประทานมากเกินไป อาจทำให้เกิดสิวได้
แต่ทั้งนี้ ผลข้างเคียงไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและปัจจัยทางสุขภาพของแต่ละคนในขณะนั้น ผู้รับประทานควรสังเกตตัวเองว่ามีอาการผิดปกติหรือไม่หลังรับประทานเวย์โปรตีนเข้าไป หากมีควรหลีกเลี่ยงทันที และควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ
เพื่อขอคำแนะนำในการรับประทานต่อไป